Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji AD Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Erkam Kömürcü’den, diz kireçlenmesi ve tedavisindeki yeni yöntemlerinden “Unikondiler” (kısmi diz protezi) hakkında bilgiler aldık.
Hocam kireçlenme nedir? Diz kireçlenmesi hakkında bilgi alabilir miyiz?
Yrd. Doç. Dr. Erkam Kömürcü: Diz eklemindeki kıkırdak harabiyetinin sonucunda, yük taşıyan bölgelerin etrafına kalsiyum birikmesiyle yeni kemik oluşumuna kireçlenme denir. Eklemlerde kıkırdak yıkımından dolayı oluşan eklem ağrılarına ve eklem tutukluğuna yol açan bir hastalıktır. Özellikle elli yaş ve üzerindeki hastalarda eklem kireçlenmesi sık görülen bir durumdur.
Dizde meydana gelen bu yıpranmalar ağrılara hatta çoğu zaman yürüyememe ve günlük yaşantıyı zorlaştırmaya neden olabilmektedir. Bu hastalarda kıkırdak kaybı arttıkça hastaların yürüyüşleri bozulur, bacakları eğrilir, ağrıları artar. Yürüyüş mesafeleri giderek kısalır. Ağrılar zaman içinde dayanılmaz hale gelir ve geceleri de devam ederek uyku problemlerine yol açar.
Durum bu hale gelmeden önce hastalığın tedavi edilmesi, hastalar için yüz güldürücü olmaktadır. İleri yaşta olan diz kireçlenmesinin tedavisi ise total (yani tam) protez ameliyatıdır. Bu ameliyatla diz ekleminin iç yüzeyini değiştirerek hastanın ağrısız ve daha konforlu yaşamalarına sebep olabiliyoruz. Dünyada diz kireçlenmelerinde hastaya en fazla yarar sağlayan ameliyatlardan bir tanesidir. Çünkü dizi ağrıyan insan, ağrısı için her gün bir ilaç almak zorundadır. Oysa hasta, protezle uzun yıllar ağrısız yürüyebilir.
Kısmi diz protezi ile tam diz protezi arasındaki fark nedir?
Yrd. Doç. Dr. Erkam Kömürcü: Kireçlenmesi olan ve ameliyatsız yöntemlerin cevap vermediği hastalarda, artık daha erken dönemde etkin bir biçimde tedavi edilmesi mümkündür. Daha önceki yaklaşımlarda hastanın 60 yaşını geçmesi ve eklemin yıpranmasının son dönemine kadar beklenmesi benimsenmişti. Ancak teknolojinin de ilerlemesiyle bu yaklaşım değişti. Yeni yaklaşımda, kıkırdak hasarları henüz ufak iken erken dönemde tamir yoluna gidilmekte eklemin diğer kısımları korunarak sadece hasarlı olan kısmı değiştirilmektedir. Bu yöntemde hasarlı doku temizlendikten sonra, bu yüzeyin yerine geçecek şekilde kısmi bir protez (yarım protez olarak bilinen) uygulanabilmektedir. Bu sayede hasarlı kıkırdak bölgesi düzgün ve pürüzsüz hale getirilerek, hastanın ağrılarının gerilemesine ve günlük hayata dönmesi amaçlanmaktadır.
Yarım veya unikondiler denilen diz 
protezleri, dizin kireçlenmiş iç veya dış ana ekleminin birini değiştirme esasına dayanır. Dizin özellikle sadece bir kısmının kireçlendiği durumlarda uygulanan bu yöntem tam diz protezinden çok daha küçük bir kesi yapılır, kemik kesisi ve kanama çok daha azdır. Kısmi diz kireçlenmesi olan hastalarda bu yöntem ile, diz hareket sorunu ortadan kalktığı gibi ağrısız konforlu bir yaşama ulaşılabiliyor.
Yarım diz protezlerine (unikondiler) neden ihtiyaç duyulmakta?
Yrd. Doç. Dr. Erkam Kömürcü: Tam diz protezlerinde kireçlenmiş alanla birlikte sağlam olan kıkırdak alanları da alınarak ve temizlenerek protez yerleştirilmektedir. Fakat yarım diz protezlerinde (unikondiler), sağlam dokuların korunması amaçlanarak, sadece temizlenen kireçlenmiş ve hasarlı alana kısmi protez yerleştirilmektedir.
Kısaca avantajlarını; kireçlenmeye erken müdahale imkanı, normalde tam protez için bekleme süresince ağrısız ve etkin bir çözüm, daha küçük yara izi, açık bir cerrahi yaklaşımına göre çok daha düşük ağrı düzeyleri, total ( tam) diz protezlerine göre ameliyat sonrasının daha konforlu olması,daha kısa süre hastanede kalış ve daha erken normal hayata geçiş dönemi olarak özetleyebiliriz.
Kaynak http://www.comu.edu.tr